Jak İhmalyan

JAK İHMALYAN
1922 - 1978
Ana Sayfa
Hakkında
H A K K I N D A
Grigori Anissimov
Plastik sanatlar uzmanı
Sanat alanına baktığımızda, gerçek üstatların, insanları etkileyen bilgelikleri, tertemiz ruhları ve dünyayı algılamalarındanki kusursuz derinlikleri sayesinde bir yığın meslektaşları arasından sivrildiklerini görürüz. Onlar, doğuştan var olan erdemleriyle, çağların da ötesine geçerler. Çünkü gerçek bir sanatçı insanlara mutluluk veren bir armağan gibidir.
Şairler, kalplerinden taşan duyguları okura iletirken mütevazılıkla Tanrı'dan söz eder; ressamlar dünyanın biricik görünümünü canlandırır tuvallerinde. Onların bir adım ötesinde ise reklam dünyasının çoğu zaman spekülasyonlara neden olan, halkı etkilemeye yönelik entrikaları yer alır: Sonsuzluğa uzanan iki paralel misali...
1972 yılında, Ankara'da yayımlanan Yeni Ortam gazetesindeki bir makalenin başlığı aynen şöyleydi: "İstanbullu bir ressam Paris'te sergi açacak." Bu makalede bahsi geçen ressam, kaderin önüne çıkardığı tüm zorluklara rağmen mutlu olan Jak İhmalyan'dan başkası değildi. Jak mutluydu çünkü tutkuyla bağlı olduğu sanat alanında son derece yetenekliydi. Fakat ne o tarihte, ne de daha sonra, Jak İhmalyan eserlerini Paris'te sergileyemedi. Jak İhmalyan'ın tüm hayatı boyunca hayalini kurduğu sergi, ancak ölümünden yıllar sonra, 1991 sonbaharında, Paris'teki Marie-Thérèse Galerisi'nde açıldı. Ne yazık ki, ressam bu hayalini yaşarken gerçekleştirememişti.
Umarım, hayatın gizli kalmış derinliklerini ortaya çıkaran, resim sanatının üstadı Jak İhmalyan, Paris'teki sergisiyle, sanat alanında dünya çapında hak ettiği yeri alır ...
             GRİGORİ ANİSSİMOV'UN TÜM YAZISI


"Acı da olsa
hayat ve ölüm karşısında,
hepimiz eşitiz..." 

Naoum Korjavine

Sanat alanına baktığımızda, gerçek üstatların, insanları etkileyen bilgelikleri, tertemiz ruhları ve dünyayı algılamalarındanki kusursuz derinlikleri sayesinde bir yığın meslektaşları arasından sivrildiklerini görürüz. Onlar, doğuştan var olan erdemleriyle, çağların da ötesine geçerler. Çünkü gerçek bir sanatçı insanlara mutluluk veren bir armağan gibidir. 

Şairler, kalplerinden taşan duyguları okura iletirken mütevazılıkla Tanrı'dan söz eder; ressamlar dünyanın biricik görünümünü canlandırır tuvallerinde. Onların bir adım ötesinde ise reklam dünyasının çoğu zaman spekülasyonlara neden olan, halkı etkilemeye yönelik entrikaları yer alır: Sonsuzluğa uzanan iki paralel misali...

1972 yılında, Ankara'da yayımlanan Yeni Ortam gazetesindeki bir makalenin başlığı aynen şöyleydi: "İstanbullu bir ressam Paris'te sergi açacak." Bu makalede bahsi geçen ressam, kaderin önüne çıkardığı tüm zorluklara rağmen mutlu olan Jak İhmalyan'dan başkası değildi. Jak mutluydu çünkü tutkuyla bağlı olduğu sanat alanında son derece yetenekliydi. Fakat ne o tarihte, ne de daha sonra, Jak İhmalyan eserlerini Paris'te sergileyemedi. Jak İhmalyan'ın tüm hayatı boyunca hayalini kurduğu sergi, ancak ölümünden yıllar sonra, 1991 sonbaharında, Paris'teki Marie-Thérèse Galerisi'nde açıldı. Ne yazık ki, ressam bu hayalini yaşarken gerçekleştirememişti.

Umarım, hayatın gizli kalmış derinliklerini ortaya çıkaran, resim sanatının üstadı Jak İhmalyan, Paris'teki sergisiyle, sanat alanında dünya çapında hak ettiği yeri alır.

Jak İhmalyan'ın yaşamı ve sanatı doğrudan Fransa'yla da bağlantılıdır. Makalelerinin birinde Jak, aklı ermeye başladığından beri, güçlünün zayıfa hükmetmesine ve kötünün masumu sömürmesine karşı tepkisiz kalamadığını yazmıştı. Bu yüzden öncelikle korumak istediği ve onun için önemli olan kişilerin resimlerini yapmaya başlamıştı.

Jak İhmalyan'ın mirası, yaklaşık iki bin kadar eserden oluşuyor. Tüm bu eserler, üstadın yaratıcı yeteneğini de gözler önüne sermekte. 1968'den 1978 yılına kadar süren, on senelik yoğun çalışma dönemi, üstadın hayatındaki en verimli süreç oldu. Bu dönemde verdiği eserleri, sadece sayılarının çokluğuyla değil, aynı zamanda ressamın özgünlüğü, işine, hayata ve insanlara karşı sergilediği duruşuyla da değerlendirmek gerekir.

Jak İhmalyan, en küçük inceliklerini dahi bildiği ressamlık mesleğini büyük bir dürüstlükle icra ederdi. Doğuştan gelen yeteneğinin yanı sıra, derin bilgi ve tecrübesinin, kişiliğini oluşturan tertemiz ruhunun, resimlerindeki farklı etkiyi yaratmada önemli rolü vardı. Jak'la, 1968'den ölüm tarihi olan 1978'e kadar hemen hemen her gün görüştük. Bana yeni çalışmalarını gösteriyor, projelerine beni de dâhil ediyordu. Birlikte gezdiğimiz sergilerden sonra Jak bana sanat hakkında önemli bilgiler verir ve izlenimleriyle birlikte duygularını da aktarırdı. "Benim için önemli olan duygularımı ve düşüncelerimi en sade biçimde ama ilkelliğe düşmeden ifade edebilmektir" derdi her zaman. "Ne hissediyorsam onu resmediyorum, duygularımı daha renkli göstermeye çalışmıyorum. Çünkü her türlü süsleme çabası, tıpkı güzel ama boş sözlere benzer. Bu da sanatçıyı örten, onun gerçek yüzünün görünmesini engelleyen bir kılıf gibidir. Yani, bizler sadece, elimizde fırça resim sehpasının önünde olduğumuz anlarda yaratmıyoruz. Gerçek bir ressam sürekli, ara vermeden çalışır. Yaratıcı olduğu anlarda ressamın hissettikleri, tabloyu tamamlamalıdır. İşte bu duygu bütünlüğü, resmin özü, gerçekliği ve gücü tabloda kendisini gösterir. Ne olursa olsun, duyguların bütünlüğüne karşı gelmemek gerekir" diyen Jak İhmalyan, çalıştığı zamanlarda, bizzat kendisinin koyduğu kuralları büyük bir ciddiyetle takip ederdi. Onda, duygular daima mantıkla birleşirdi. Jak, gerek en karmaşık şeyler, gerekse en basit şeyler üzerine düşünen bir filozof ve aynı zamanda, duyduğu herhangi bir şeyi geliştirip üzerine şiirler yazabilen bir şairdi. Pek çok insan aynı olay karşısında aynı anda heyecanlanabilir ama genellikle daha sonra unutup gider. Hâlbuki Jak kendisini etkileyen bir fısıltıyı bile anında dizelere, müziğe veya resme dökerdi. Çünkü o Tanrı'nın özel kullarından biriydi

Jak'ı resim yaparken gördüm. Buradaki "görmek" fiili gözlerimin önünde olan biteni anlatmaya yetmez. Üstat o kadar coşkulu, adeta taşan bir enerjiyle çalışıyordu ki, sanki çalışmıyor da sanatını yaşıyor gibiydi. Odunları kora dönüştüren alevler kadar ateşliydi. Jak, üç başlı devasa yaratığı yenen bir masal kahramanı yaratıyordu. Tuvalin ortasına büyük bir halka çizdi. Güneşi çizdiğini sanmıştım ki, dairenin ortasında bir yumruk belirdi. O zaman tahminimde yanıldığımı anladım. Daire bir savaşçı kalkanına dönüştü, savaşçının diğer elinde ise bir kılıç parlıyordu. Kötülüğe karşı mücadele edecek savaşçı böyle doğdu: İyi ve munis bir yüzü vardı, ama kaşları çatıktı. Eşsiz bir savaş sahnesi doğuyordu. Peki, kime karşı? İşte o anda, üç kafalı, devasa ağzını sonuna kadar açmış bir canavar ortaya çıktı. Savaşçı yenmesi gereken canavardan çok daha ufak tefekti, ama kendisinden emin, yenilmez bir duruşu vardı. Savaşçının kazanacağı anlaşılıyordu. Jak, kavurucu bir atmosferi, detaylara takılmadan canlandırıyordu: Kurak toprak, çölün nefesi ve gökyüzünün derinliğiyle. Işık ve renkten başka hiçbir şey kullanmamıştı.  

Sanatçı süratle birkaç adım geriye gitti; uzaktan resmi inceledi; resim sehpasına yaklaştı, fırçalarını yerleştirdi ve bir bezle ellerini temizledi. Soluklanmak istercesine, bir süre öylece kaldı; alnında ter damlacıkları parıldıyordu. O andan belleğime kazınan, Jak'ın ilhamını yitirmeyen mutlu yüzü oldu. Bu, kendisini tamamen eserine adamış ve henüz bitirdiği yaratısından son derece mutlu olan bir üstadın yüzüydü. Jak'taki hayat ve sanatın içiçeliği, benim için çok değerli bir özdeşleşme örneğiydi. Ona göre hayat, yaratma ihtiyacıyla bağlantılı, sanat ise bir yaşam tarzıydı. Jak'taki resim yeteneğiyle iyilik yeteneği doğal bir bütün oluşturuyordu.

Türkiyeli ünlü bir fotoğrafçının (Ara Güler) hediye ettiği büyük boy fotoğraflar, Jak'ın atölyesinin duvarlarını süslüyordu. Bir balıkçı kayığının üzerinde süzülen martılar, daracık bir köy sokağında yanında eşeğiyle küçük bir oğlan çocuğu, sararmış otların üzerinde güreşen köylüler, yol kenarında soluklanırken bir şeyler atıştıran köylüler, yüzlerinde derin çizgilerin belirginleştiği yaşlı Türk kadınları, yanlarında güleç yüzlü çocuklarıyla, bıyıklı, adaleli, bir grup yanık adam, etrafında çocuklarıyla, elinde bir somun ekmek tutan bir anne, kızgın Anadolu güneşinin kavurduğu bir mezar taşının yanı başında derin düşüncelere dalmış yaşlı bir adam...

Resmettiği başlıca temaların ve tablolarındaki kahramanların neler ve kimler olduğunu açıklama gereği duymamak için bu fotoğrafları özellikle duvara astığını söyleyen Jak, "İşte benim kahramanlarım, işte benim resmim. Bu fotoğraflar, insan yaşamının sabahını, gündüz ve gecesini sembolize ediyor" diyordu.

İstanbul'da doğan Jak İhmalyan, Üsküdar'daki özel bir Fransız Katolik lisesini bitirdikten sonra, eğitimini Güzel Sanatlar Akademisi'nde sürdürdü. Akademinin en parlak talebelerinden olan Jak, dört senelik eğitimi iki senede tamamladı. Hocası olan şair ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu, Yunan ressam El Greco'ya hayranda ona duyduğu aşkı ve saygıyı öğrencilerine de aşılıyordu. Jak'ın hocalanndan biri de Fransa'da Fauvizm ekolünden yetişen Abidin Dino'ydu. Bu ekolün başlıca temsilcileri Matisse, Rouault, Vlaminck, Derain, Dufy, Braques ve Van Dongen ise, Jak'ın yaratıcılığına yön veren yıldızlardı. Jak bu ustaların maksimum konsantrasyon ve özgün üsluplarıyla yarattıkları resimlerdeki sanatsal derinliğine hayrandı. Rus kökenli Fransız ressam Chaim Soutine de bu ekolden gelen önemli bir ressamdı.

Bizler şu veya bu ressamın eserini bir bağış gibi algılarken, onların yaratıcı kaynaklarını nadiren araştırırız. 1990 yılının Kasım ayında Paris'te büyük bir Picasso sergisini gezdiğimde, tüm hayatını Fransa'da geçiren bu dahi ressamın aslında baştan aşağıya tam bir İspanyol olduğunu algıladım. Eserlerini yaratırken, kafasında İspanyol gibi düşündüğünü, kalbinde İspanyol melodilerini yaşattığını ve resimlerini İspanyol kanıyla yoğurduğunu hissettim. Van Gogh hayatının sonuna kadar Hollandalı kalmıştı, Rembrandt da öyle... Altmış yıldan fazla Fransa'da yaşayan Marc Chagall doğum yeri Vitebsk'i terk edebilmiş miydi? Sınırları aşarak, doğduklan topraklardan uzaklarda yaşamlarını sürdüren gezgin ressamlar, Allaha şükür doğup yetiştikleri çevreyle olan içsel bağlarını hiçbir zaman koparmadılar. Dünya kültürünün en eski merkezlerinden olan İstanbul'da doğan Jak'ın da sonsuza kadar Türkiye'nin evladı olarak kaldığını düşünüyorum.

Jak, - Boğaz sulannın ayıramadığı - Asyalılık ve Avrupalılığını, yaratıcı zekasıyla kaynaştırıp bir bütün olarak eserlerine yansıttı.

Rengi ve ışığı kendine özgü tekniğiyle kusursuz bir biçimde ele alırken, ifade özgürlüğünü gözeten oldukça sivri bir plastik dil yaratan İhmalyan, şiirsel derinliği ve inceliğindeki ustalığından etkilendiği Ermeni minyatürüyle Avrupalı gelenekler arasındaki bağı araştırıyordu.

Jak'ın işlediği konular ve şahıslar abartıdan uzak olup son derece sadedir. Sirkteki sanatçıların hayatı, Jak'ın işlemeyi tercih ettiği konuların başında geliyordu. Bunun nedeniyse, bu insanların dürüstlükleri ve çıkar gözetmeden sanat yapmalarıydı. İhmalyanın'ın bu gezgin sanatçılarla palyaçoların hayatlarını canlandırdığı yüzlerce eseri bulunuyor. Sirke adanan bu tuvaller, büyük Fellini'yi ve dahi Charlie Chaplin'i düşündürür. Çünkü İhmalyan, şaşırtıcı detaylar kullanarak alaycılığa kaçmaktan çekinmez, sembollere, alegorilere ve metaforlara başvurur. Onu heyecanlandıran düşünceleri, hassasiyetle ve olanca sadeliğiyle ifade ederken şiddetli kompozisyonlar yaratır. Bu eserler, kaygıların eksik olmadığı dünyamızda sanatın ve sanatçının durumunu açıkça gözler önüne serer. Jak için, sirk sanatçısı, dünyanın mutlu yüzünü algılama yeteneğine sahip olup, kalplere dokunmayı iyi bilir. Jak'ın tablolarındaki sirk, tehlikenin yanı sıra, kayıpların ve rastlantıların buluştuğu, yoksunluk ve acılarla dolu bir hayat olsa da, özgürlüğün de simgesidir. "Tüm eserlerim arasında derin bir bağ var. Onlar tüm yaşadıklarımı, gördüklerimi, hatıralarımı yansıtan aynı seriye ait gündüz düşlerimdir" derdi Jak. Onun yaratıları daima itirafları da barındırır. Jak'ın inancına göre, sanatla eğitilen insanlar ruhları aydınlatan, sevgi ve kardeşliği tesis eden yüce faaliyetlere adarlar hayatlarını.

İşte Jak'ın bana anlatmış olduğu bir hikâye: Çiçek resimleri betimlemede uzman olan bir ressama, bir aslan tablosu sipariş edilir. Çiçeklere aşık ressam, düşünmek için zaman ister ve "Sizin için memnuniyetle bir aslan resmederim ama aslan bir gülün üzerindeki iki damla suya benzeyecek." Jak bu hikâyeyi gülerek anlatırken, sanatçının her zaman "olduğu gibi kalma" isteğinin, onu bir işadamından ayıran en büyük özellik olduğunu söyledi.

İhmalyan'ın betimlediği karakterler, hayat ve ölüm, aşk ve sadakat, insan onuru ve saf duygular olmak üzere özde var olan temel gerçekleri düşündürür. Eğer Jak denizin resmini yapıyorsa, karmaşık bir kavram yaratır; eğer atları resmediyorsa, onları tüm ihtişamlarıyla yansıtır tuvaline; eğer İstanbul'un sokaklarıysa resmin konusu, o sokaklar tüm çekicilikleri ve gizemleriyle belirir karşınızda. İfade etmek istediklerini basit bir fırça darbesiyle dahi anlatabilirdi, çünkü bu dokunuşa tüm hayatını sığdırırdı Jak. Ve tablosuna dâhil etmek istediğine olan aşkını...

İşte Jak'ın 1972 yılında yaptığı "İp Cambazı" isimli tablo. Bir grup gezgin sirk sanatçısı, tüm aksesuarlarını kuşanıp, malzemelerini yerleştirerek gösteriye hazırlanıyor. Yukarda, izleyicilerin kafalarının üstünde, göğe yakın duran gergin ipte yürüyen ise bir ip cambazı. Tuvaldeki kırmızı çizgiler var olan tehlikenin altını çizerken, zemini ise yeşil, güneş sarısı ve toprak renginin bir karışımı belirginleştiriyor. Aşağıda, kadınlar, çocuklar, yaşlılar nefeslerini tutmuş ip cambazının her hareketini dikkatle izliyorlar. Kompozisyondaki daire formu ise sahnenin gerilimini ve dramını artırıyor. Tabloda çizgi ve renkler bir bütün oluştururken, resmi ahenkli kılıyor. Ressamın bu eseri, 1983 yılında Berlin'de yayımlanan "Tüm Halkların ve Tüm Zamanların Sirk Tabloları" adlı derlemede renkli olarak yer almıştı.

Jak'ın resimlerinde, güzelliğe karşı duyarlılık ve şefkat duygusu göze çarpsa da, resmin anlamını yumuşatmaz. Bu, onun içindeki yaşam aşkı ve ruhundaki inceliğin dışavurumudur. Ressamın eserlerine yansıyan kişiliği, doğal olarak yaratılarının da temelini oluşturur. Kullandığı renkler, kontrastlar ve yücelttiği formlar bir bütün oluştururken, resimdeki tonlamalarla ilgili geliştirdiği yöntem, ustanın özgünlüğünü ve içsel zenginliğini öne çıkarır ve eserlerini taklit edilemez kılar. 1974 yılında yaptığı Mola isimli tabloda, kompozisyonun duygusal yanını ifade etmek için kullandığı kırmızıyla da önemli bir mesaj veriyor.

İhmalyan, kendi doğası çerçevesinde çalışırdı. Tasarladığı konuları ve konseptleri, öncelikle hayalinde canlandırır, geriye sadece bunları tuvale aktarmak kalırdı. Ancak, çok sevdiği tuvali üzerinde çalışırken, bazen de hissettiklerini doğaçlama olarak, müthiş bir süratle aktarırdı resmine. İyi, dürüst, güvenilir ve heyecanlı bir insan olarak tanıdığım Jak, ressam Jak'la
birbirini tamamlıyordu. Ahlakın ve maneviyatın öne çıktığı bakış açısı tablolarına yansırken, sanat dünyası da yeni bir ustaya kavuşuyordu.

Lev Tolstoy'un ünlü öyküsü "Lucerne"de vurguladığı gibi, bir insanın hayatın tüm gerçekliğini kucaklaması çok zor hatta imkânsızdır. Özgürlük, despotluk, medeniyet ve barbalık ne demektir? Tüm bu kavramların sınırlarının nasıl çizileceğini kim bilebilir? Peki kim tüm bunları mantığıyla mükemmel bir şekilde çözmeyi başarıp hayata bir anlığına da olsa tepeden bakmayı başarabilir?

Ünlü yazarın bu sorulara verdiği cevap aynen şöyledir: "Tüm bu soruları, ancak bizi yanıltmayan yegane rehberimizle cevaplayabiliriz; hepimizin içinde var olan ve bizlere ne yapılması gerektiğini gösteren evrensel ruhla. Bu ruh, ağaçların güneşe doğru büyümelerini, çiçeklerin sonbaharda toprağa geri dönmelerini ve biz insanların da içgüdüsel olarak yakınlaşmasını sağlar.

Büyük düşünür Yasnaia Poliana'ya göre evrensel ruha sızan sanat, insanları bir arada tutar, tersiyse insanları birleştirmek yerine onları bölerek dağıtırdı. Sosyalist realizm, birleştirici bir sanatı yüceltiyordu. Bu doğrultuda tüm sanatçı ve yazarlar bir kışladaymış gibi, davul eşliğinde adım atarcasına ilerleyerek zorla dayatılan bir birliktelik sergilemeliydi. Sosyal demokratların fikirleri tıpkı Delacroix tablosundaki çıplak genç kadın gibi çekiciydi. Orozco, Rivera, Malevitch ve Filonov kendilerini bu ütopyayla yıprattılar. Hatta bir boğa gibi dirençli ve inatçı olan Pablo Picasso bile iki yüzlü ideolojiye ve kutsanmış sözlere inanmıştı. Hiçbir zaman Rusya'ya gitmeyen ama bu ideolojiden çok etkilenen genç İhmalyan da bir devrimci olmuş ve bir süre sonra Türk yetkililer tarafından yakalanmıştı. Üç sene boyunca İstanbul ve Ankara hapishanelerinde tutuklu kalan genç ressam, orada işkenceye maruz kalsa da, dava arkadaşlarını ele vermedi. 1947 yılında hapisten çıkan Jak, perişan bir haldeydi. Bir süre için resimleri Nor Or gazetesinde yayımlandı. Jak bir süre çocuklara yönelik bir dergi olan Bardez'de de yazılar yazdı.

1949'dan sonra Türkiye'de yaşaması imkânsız hale gelen Jak, kaçak olarak sınırı geçip önce Suriye'ye sonra da Libya'ya gitti. Altı seneye yakın Beyrut'ta yaşadı. Orada iki Ermeni ilköğretim okulu ve Taruhi Hagopyan adlı lisede resim hocalığı yaptı.

Jak için hayatı tanıyordu demek abartı olmaz. Bu da onu köy yaşantısını resmetmeye iten sebepti. Bu tablolardaki insanlar, ayaktalar, yürüyorlar, konuşuyorlar; kaygılı bakışlarla adeta sizi sorgularken, hızlıca samimi ve kesin yanıtlar bekledikleri hissini uyandırıyorlar. Bu farklı resimlerde, Jak'ın ışığı kullanmadaki büyük ustalığı hemen fark edilir. Tablolarındaki ışık, figüratif bir eleman ve manevi bir kaynak olmak üzere iki ayrı amaca hizmet eder. Büyük ustanın hemen hemen tüm eserlerinde özgün bir ışıklandırma göze çarparken, ışığın tuvale olan yansımaları farklı noktalarda belirginleşir.

Jak'ın tablolarında fiziksel olarak algılanabilir bir devinim fark edilir. Bu dinamizmi, tablonun bazı bölümlerine uyguladığı ışıklandırmayla yaratır usta sanatçı. Burada, müzikte kullanılan kontrpuan ifadesini kullanmak yerinde olur. Bu yöntem, aynı zamanda harekete geçen birçok melodinin birleşerek tek bir ses çıkarmasına denir. İhmalyan'ın sanatında ise kontrpuan, renklerin ve ışığın aynı anda harekete geçerek oluşturduğu ahenkli bütündür. Jak, özgün yöntemiyle izleyiciyi de aksiyona dahil eder.

Usta ressamın, hatıralarını yazarcasına resmettiği tablolarına yansıyan izlenimleri, tonlamalarla öne çıkar. Jak'ın tablolarında özel hatıralar saklıdır. Tekrarlar dahi, resimlerindeki devinimi engellemez.

Ressamın betimlediği yüz ifadeleri o denli etkileyicidir ki, gerçek duyguların daha da ilerisinde mesajlar verir. Çoğunlukla başvurduğu ifadeci çizgisi, sadece ressamın el hareketleriyle değil aynı zamanla kalbinin atışıyla da şekilleniyordu sanki. Onun enerjisi, coşkusuydu resmin içine işleyen. Renklerin ve ışığın ahengiyle belgeleniyordu o an. Bana göre, Jak İhmalyan'ın ustalığı ve hâkimiyeti tüm canlılığıyla o an gözler önüne seriliyordu.

Jak'ın yöntemi, aynı zamanda hem sade hem de çok karmaşıktı. Rembrant ve Goya'dan başlayarak ve nesiller boyunca önde gelen ressamları izleyerek elde ettiği deneyimleri, oryantal kavramlar ve özellikle de Fransız ekolüyle ustalıkla kaynaştırdı.

Büyük dost ve büyük Türk şairi Nâzım Hikmet'in bir şiir derlemesini resimledi. Ünlü şair kitabın üzerine şunları yazmıştı "Bir gün öyle güzel şiirler yazacağım ki, senin resimlerine yaraşsın."

Bugün Jak İhmalyan'ı anıyorum; muhteşem tablolarını, görüşmelerimizi, sohbetlerimizi...

Kimi zaman kovboy, kimi zaman seyyah veya ressam, kimi zaman da papaz veya barmen olarak karşımıza çıkan, olağandışı kişiliğiyle şaşırtan Amerikalı kısa öykü yazarı Robert Fulgame'ın deneyimlerini ve görüşlerini yansıttığı kitabında şöyle bir yazı dikkatimi çekmişti: "Yolu dünyadan geçen her canlı, gelirken mutlaka bir şeyler getirir; giderken de yine bir şeyleri beraberinde götürür. Tüm bunları ise farkında olmadan yapar."

Ben Jak'ın bu dünyada neler bıraktığını biliyorum: iyilik dolu kalbini, tuvallerini, eşini ve oğlunu. Ben Jak'ın bu dünyadan neler götürdüğünü de biliyorum: Bir kardeş gibi ona olan bağlılığımı, gerçekleşmeyen yüz yaşına kadar resim yapma hayalini. Jak yüz yaşına kadar yaşayacağına ve resim yapacağına çok inanıyordu, ancak hayal ettiğinden kırk beş yıl eksik yaşadı.

Resim sanatında Jak İhmalyan bir bilgeydi. İncil'e göre ise bilgeler ölümsüzdür.
Geri dönmek
Сайт создан в системе uCoz